In januari van dit jaar 2023 presenteerden studenten van de Universiteit van Amsterdam tijdens een Pressure Cooker verschillende manieren om van gevoelens rond de klimaatcrisis te gaan naar actie. Wat een inspirerende middag was dit! Wij als Stichting Klimaatpsychologie waren opdrachtgever en klimaatpsycholoog Lana Donse doet verslag van de voorstellen van studenten.
Wat was de vraagstelling tijdens de Pressure Cooker?
Honourstudenten psychologie gingen gedurende enkele maanden aan de slag met de vraag: hoe kunnen psychologen in de klinische praktijk helpen bij gevoelens rondom de klimaatcrisis (eco-emoties)?
De studenten zijn in groepjes aan de slag gegaan met deze vraag, die ze na een Q&A-sessie met ons als opdrachtgever verder zijn gaan onderzoeken. Hoewel de groepjes dat niet van elkaar wisten, kwamen er een veel soortgelijke ideeën naar voren en sloten de projecten prachtig op elkaar aan.
Nou, met welke ideeën kwamen ze?
Lokale projecten rondom eco-emoties
Vier groepjes stelden voor om kleinschalige, lokale projecten op te starten. Met namen als ‘Heal & Connect’ en ‘Connect to Protect’ wilden zij groepsbijeenkomsten in de buurt organiseren waar:
mensen elkaar kunnen ontmoeten en hun gevoelens rondom de klimaatcrisis delen;
activiteiten georganiseerd worden om voor de natuur te zorgen, en;
een psycholoog/coach/begeleider aanwezig is om te helpen bij moeilijke gevoelens of psycho-educatie over eco-emoties te geven.
Minder machteloos
Het overkoepelende idee is dat er een grote behoefte is aan onderlinge steun en gezamenlijke inzet. Zo voelen mensen zich minder machteloos of alleen, en juist meer in staat om een verschil te maken in de veranderingen waar we mee te maken hebben. Bovendien benadrukken de studenten dat het belangrijk is om eco-emoties te normaliseren en daarom vooral sociale steun in te zetten.
Zo nodig kan een psycholoog aanwezig zijn, om te helpen wanneer de groepen vast komen te zitten en uitleg te geven over eco-emoties. Veel mensen beseffen niet dat het om eco-emoties gaat en vinden erkenning wanneer ze leren over het bestaan ervan.
Tot slot kan er een ‘stepped care’-model' worden ingezet; wanneer iemand toch vastloopt en bijvoorbeeld angstige of depressieve gevoelens ontwikkelt. In dat geval kan doorverwezen worden voor individuele begeleiding.
Een groepsbehandeling, idealiter in de natuur, werd ook geopperd om bovenstaande met elkaar te integreren.
Digitale oplossingen en ACT Drie andere groepjes dachten meer in de richting van digitale oplossingen. Zij vermoedden dat er veel lokale initiatieven kunnen ontstaan, die wellicht niet makkelijk te vinden of onbekend zijn. Zo was er een groepje dat voorstelde een database te ontwikkelen waar alle lokale projecten verzameld worden. Op basis van een korte vragenlijst over persoonlijke voorkeuren filtert deze website lokale initiatieven rondom het klimaat, en laat de beste matches zien.
Ook een app behoorde tot de technologische oplossingen om met eco-emoties om te gaan, en op een laagdrempelige manier hulp te bieden. De studenten lieten zich inspireren door Acceptance and Commitment Therapy (ACT), een benadering die veel
klimaatpsychologen inzetten bij eco-emoties. De app bevat dagelijkse oefeningen, een dagboek en een actieplan. Op die manier kunnen mensen zelf leren omgaan met moeilijke gevoelens, en die omzetten in zinvolle actie.
Ook bevat deze app de mogelijkheid om te chatten of vragen te stellen aan een psycholoog, wanneer dat nodig is.
Media campagne
Tot slot was er een groepje dat zich meer richtte op bewustzijn creëren via een social
media-campagne. Op deze manier kan het besef groeien dat we eco-emoties ervaren. Dat alleen al kan aanzetten tot actie. Via de campagne zouden mensen verder kunnen klikken naar een website met informatie over eco-emoties, een app of lokale projecten.
De rol van de (klimaat)psycholoog
Als je deze ideeën leest, word je toch enthousiast? Ik was in elk geval oprecht
geïnspireerd en vind dat de ideeën samen een fantastisch systeem vormen. Een
campagne kan meer bewustzijn creëren; een website kan helpen om projecten te vinden die passen bij je persoonlijke voorkeur; mensen die meer behoefte hebben aan verbinding met anderen, kunnen lokale projecten en groepen vinden en mensen die liever zelf iets doen, kunnen een app gebruiken.
De rol van de (klimaat)psycholoog wordt vooral als begeleidend, inspirerend en verbindend
gezien. Er is juist een meer actieve rol weggelegd voor individuen en groepen. De
hoofdboodschap was dan ook: steun en inspireer elkaar, zodat we samen tot verandering
kunnen komen in de klimaatcrisis.
Een zaadje planten... en verder laten groeien!
Met de ideeën van de studenten zijn een paar zaadjes gepland. En dan is het nu tijd voor
actie! Van idee tot uitvoering komen is vaak de grootste uitdaging.
Lees je dit en denk je: hier wil ik iets mee! Neem contact op met klimaatpsychologie.com als je iets wil doen.